Seksualiteit en intimiteit

De invloed die nierkanker, blaaskanker of een zeldzame urinewegkanker heeft op de seksuele relatie en intimiteit met je partner is bij iedereen anders. Je lijf verandert door de kanker of door de behandelingen en ook de psychische klachten kunnen van invloed zijn. Misschien ben je onzeker over de veranderingen van je lichaam of voel je je somber of angstig. 

De meeste mensen die net de diagnose blaaskanker, nierkanker, nierbekkkenkanker, plasbuiskanker, urineleiderkanker of urachuskanker hebben gekregen, hebben weinig behoefte aan informatie over de gevolgen op seksueel gebied. Het is wel belangrijk om dan al te weten wat mogelijke gevolgen van de behandeling kunnen zijn. Seksuele problemen tijdens en na de behandeling komen regelmatig voor. Erectiestoornissen bij mannen of pijn bij het vrijen bij vrouwen door een drogere vagina zijn veelvoorkomende klachten.   

Gevolgen van een behandeling

Als je geopereerd of bestraald wordt, raken soms zenuwen of bloedvaten beschadigd die belangrijk zijn bij het vrijen. Ook chemotherapie kan klachten geven. Bij een operatie bij je urinewegen, kan het zijn dat ook sommige inwendige geslachtsorganen verwijderd worden. Bij mannen verwijdert de arts meestal de prostaat en de zaadblaasjes en soms ook de plasbuis. Bij vrouwen verwijdert de arts soms de baarmoeder, de eierstokken en een deel van de vagina.  

Tegenwoordig is het steeds vaker mogelijk dat je geopereerd wordt zonder dat de arts inwendige geslachtsorganen verwijdert. Dan zijn de gevolgen voor je seksleven kleiner. Bespreek voor de operatie met je arts wat in jouw situatie mogelijk is.  

Vrouwen kunnen na de operatie of bestraling last krijgen van: 

• Pijn bij seks. Door de operatie kan de vagina minder diep zijn geworden. Of er is littekenweefsel. Vaak krijgen vrouwen een drogere vagina. Ook kan de vaginawand stugger worden of verkleven door de bestraling. Dit kan allemaal pijn geven bij het vrijen. 
• Onvruchtbaarheid. 
• Vroeger in de overgang komen. 
• Een veranderd zelfbeeld. 
• Minder zin in vrijen. 

Mannen kunnen na de operatie of bestraling last krijgen van : 

• Erectieproblemen: minder of geen stijve penis. 
• Klaarkomen zonder zaadlozing. Dit heet een droog orgasme. Hierbij kom je klaar zonder dat er sperma uit je penis komt. 
• Onvruchtbaarheid. 
• Een veranderd zelfbeeld. 
• Minder zin in vrijen. 

Seks met een urinestoma

Heb je een urinestoma? Dan kun je net als daarvoor gewoon seks hebben. Sommige mensen met een stoma voelen zich in het begin onzeker. Of ze schamen zich. Je kunt bijvoorbeeld bang zijn dat er nare geurtjes vrijkomen tijdens het vrijen. Of dat het stomazakje loslaat. Of omdat het er anders uitziet. Blijf niet zitten met deze gedachten, want vaak zijn ze onterecht. 

Maak het bespreekbaar

Kanker heb je samen. Het is daarom belangrijk om aandacht te hebben voor intimiteit en seksualiteit. Wanneer je van elkaar weet waar je behoefte aan hebt, wat je wilt en wat je niet wilt is het voor een partner ook makkelijker om ‘mee te leven’. Het hoeft niet altijd om seks te gaan, misschien is een arm om je schouder of knuffelen voor jou even genoeg.  

Door met elkaar te praten en goed naar elkaar te luisteren kun je samen bedenken wat je fijn vindt. Soms kunnen veranderingen van je lijf je onzeker maken of heb je juist meer behoefte aan intimiteit dan voor je diagnose of behandeling. Probeer open naar elkaar te zijn, soms kunnen creativiteit en humor je helpen.  

Je intieme relatie met een arts bespreken kan ook moeilijk zijn. Weet dat iedere patiënt met nierkanker, blaaskanker, nierbekkenkanker, plasbuiskanker, urineleiderkanker en urachuskanker gebruik mag maken van het spreekuur met een seksuoloog. De seksuoloog geeft uitleg over de anatomie en hoe organen zich tot elkaar verhouden. En een seksuoloog kan je helpen met psychische klachten rondom seksualiteit en intimiteit. Het is niet gek om je arts in het ziekenhuis te vragen naar een verwijzing naar de seksuoloog.