Uit het magazine: Werk maken van werk

Behoud van werk na de behandeling van blaaskanker, nierkanker of een zeldzame urinewegkanker is belangrijk. Werk geeft je plezier, zorgt voor sociale contacten en niet te vergeten inkomen. Passende arbeid die energie geeft, werkt als een medicijn. Toch komt het onderwerp nog te weinig ter sprake in de spreekkamer.

Ook Desiree Dona (foto) wil meer aandacht voor kanker en werk. Desiree is klinisch arbeidsgeneeskundige oncologie, een bedrijfsarts gespecialiseerd in kanker. Als volwaardig specialist is zij lid van het medisch team in het Radboudumc en behandelt zij mee met het oog op behoud van werk. Dat is nieuw. Je ziet het nog niet in elk ziekenhuis.

Aan de andere kant hebben artsen er soms ook geen antwoord op, omdat de arbeidsgeneeskundige kennis ontbreekt’, zegt Desiree. Maar als het aan haar ligt, komt daar snel verandering in. Daar wordt landelijk ook al aan gewerkt.

Samen Beslissen en werk

Desiree: “Stel je bent musicus. Er zijn cytostatica, medicijnen die de celdeling remmen, die je gehoor kunnen aantasten. Dan is het goed om daar vooraf met je arts over te praten. Misschien is er een alternatief? Of je hebt een oncoloog die eerst het natuurlijk beloop van het herstel van de behandeling wil afwachten, om onnodige zorg te voorkomen. Voor het behoud van werk kan eventuele vervolgbehandeling dan te laat zijn.”

Tegengestelde adviezen

Ook andere behandelaren hebben vaak nog onvoldoende oog voor het perspectief van de patiënt op werk. Dat kan voor veel verwarring zorgen, meent Desiree. “Bijvoorbeeld een oncoloog vertelt een patiënt dat hij een flinke behandeling voor de boeg heeft en dat werken ook daarna niet meteen kan en misschien lastig wordt. Ook in de nazorg krijgt de patiënt bij de psycholoog het advies om het voorlopig rustig aan te doen.” De bedrijfsarts is blij met de geslaagde behandeling en vertelt dat de wet nog maar weinig tijd biedt om te re-integreren. Dus die re-integratie moest maar eens beginnen. “Door zulke tegengestelde adviezen raken patiënten de weg kwijt. Overigens is dit geen slechte bedrijfsarts. Het is vaak de specifieke kennis die ontbreekt. Bedrijfsartsen worden breed opgeleid en hebben kennis over heel veel aandoeningen. Daarnaast komen er steeds nieuwe behandelingen, denk aan immunotherapie, waarover buiten het ziekenhuis minder bekend is.”

Uit de praktijk

Nierkankerpatiënt Diane kan erover meepraten. Zij vindt dat haar bedrijfsarts er goed mee omgaat. “Hij gaf toe dat de behandeling alle kanten op kan, stelde mij veel vragen en vroeg uiteraard alleen met mijn toestemming extra informatie op bij mijn behandelend arts.”

De reactie van de werkgever was pragmatisch. “Toen ik de diagnose nog maar net gehoord had, kreeg ik zeker steun. Al kwam vlak daarna het stappenplan naar herstel al aan de orde. Ik dacht: ik zit in een ander stappenplan. Dankzij het advies van mijn bedrijfsarts kon ik me daarop richten.”

Richtlijn

“Alle zorgverleners willen het goed doen voor de patiënt. Maar dat doen ze begrijpelijk vanuit hun eigen vakgebied en perspectief. Meer samenwerken vanuit het patiëntperspectief op werk is nodig,” vervolgt Desiree. En die beweging is inmiddels in gang gezet. Zo werkte Desiree mee aan de richtlijnmodule arbeidsparticipatie die eind mei 2024 verscheen. Hierin staat hoe de medisch specialisten in hun dagelijkse zorgpraktijk het onderwerp werk aandacht kunnen geven. “De module is bedoeld om de zorg meer gericht op werk te maken. Alle beroepsverenigingen van medisch specialisten staan erachter. Ze moeten hem nog wel invoeren,” zegt Desiree hierover.

Tips voor terugkeer naar werk

Welke tips heeft Desiree voor de terugkeer naar werk? “Praat met je behandelaar over de gevolgen voor je werk. Weet dat je daarbij ondersteuning kunt vragen. Heb je een bedrijfsarts, dan kent die niet alle ins en outs van je ziekte en behandeling. Vertel wat blaas- of nierkanker voor jou betekent en laat eventueel de brieven uit je elektronisch patiëntendossier zien. Vertel ook je collega’s en leidinggevenden wat de ziekte en behandeling voor je betekenen. Al te vaak denken zij dat je direct weer helemaal de oude bent, zodra de behandeling achter de rug is.”

Dit artikel verscheen in het magazine van onze vereniging in maart 2025. Tekst: Ger Dreijer.